จัดฟันใส: คู่มือฉบับสมบูรณ์สำหรับผู้สนใจจัดฟันใส โดยคุณหมอเฉพาะทางจัดฟัน

บทความนี้คุณหมอตั้งใจเขียนเพื่อเผยแพร่ความรู้เชิงวิชาการเกี่ยวกับการจัดฟันใส ทั้งข้อดี ข้อเสีย และรายละเอียดเชิงลึก ซึ่งผู้ที่สนใจจะจัดฟันใสควรทราบก่อน เพราะการจัดฟันใสมีรายละเอียดซับซ้อนกว่าการจัดฟันแบบเหล็กทั่วไป

 

 

จัดฟันใสคืออะไร?

รู้จักการจัดฟันแบบใส

เครื่องมือจัดฟันใส (Clear Aligners) คือ อุปกรณ์จัดฟันชนิดถอดได้ที่ทำจากพลาสติกใส ซึ่งออกแบบมาเฉพาะบุคคลเพื่อเคลื่อนฟันให้เข้าที่อย่างช้าๆ และเป็นระบบ เครื่องมือจัดฟันประเภทนี้ได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นเนื่องจากมีความสวยงาม แทบไม่สามารถมองเห็นได้ขณะใส่ และสามารถถอดได้ในบางโอกาส

เครื่องมือจัดฟันใสแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่

1. ผลิตโดยบริษัท เช่น อินวิสไลน์ (Invisalign), SPARK, Angle Aligner, Clearcorrect, Zenyum โดยแต่ละบริษัทมีจุดเด่นที่ต่างกัน เช่น คุณภาพของพลาสติกที่ใช้ขึ้นรูปชิ้นงาน, เทคโนโลยีที่ใช้
2. ผลิตโดยคลินิก (In-house aligners) เช่น CA Clear Aligner ข้อดีของกลุ่มนี้คือค่าใช้จ่ายประหยัดกว่า และมักได้รับชิ้นงานเร็วกว่าการสั่งผลิตจากบริษัท เพราะสามารถผลิตเองได้ในคลินิก

จัดฟันใสทำงานอย่างไร

เครื่องมือจัดฟันใสทำงานโดยการให้แรงไปยังฟันที่ต้องการเคลื่อน โดยแต่ละชุดจะมีการปรับรูปร่างเล็กน้อยเพื่อค่อยๆ เคลื่อนฟันไปตามแผนการรักษาที่คุณหมอจัดฟันวางไว้ คุณต้องเปลี่ยนชุดเครื่องมือไปตามลำดับทุก 1-2 สัปดาห์จนกว่าฟันจะเข้าสู่ตำแหน่งที่ต้องการ

ข้อดีของการจัดฟันใส

แทบมองไม่เห็น

หนึ่งในข้อดีที่โดดเด่นที่สุดของการจัดฟันแบบใสคือ ความสวยงามและเป็นธรรมชาติ เพราะเครื่องมือจัดฟันแบบใสทำจากพลาสติกใสที่มีความบาง ทำให้เมื่อคุณสวมใส่แล้วจะมองเห็นได้ยาก แทบจะไม่รู้ว่าคุณกำลังจัดฟันอยู่  จึงเหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการจัดฟันโดยไม่ต้องการให้เครื่องมือจัดฟันมาเป็นอุปสรรคต่อบุคลิกภาพ

ถอดได้ง่าย สะดวกต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

สามารถถอดออกระหว่างวันได้ เมื่อคุณต้องการรับประทานอาหาร แปรงฟัน หรือเมื่อต้องออกงานสังคม ข้อดีจุดนี้จะช่วยให้คุณสามารถดูแลสุขอนามัยช่องปากได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่าการจัดฟันแบบโลหะ นอกจากนี้ยังไม่มีข้อจำกัดในการเลือกรับประทานอาหาร เพราะคุณสามารถถอดเครื่องมือออกได้ทุกครั้งที่ต้องการ

ไกลแค่ไหนคือใกล้

ถ้าคุณเป็นคนที่ต้องเดินทางบ่อยๆ หรือไม่ได้อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่คลินิกตั้งอยู่ การจัดฟันใสจะตอบโจทย์ เพราะคุณไม่ต้องพบทันตแพทย์บ่อย และสามารถตรวจความเรียบร้อยระหว่างจัดฟันทางออนไลน์ได้ (เฉพาะคุณหมอจัดฟันบางท่าน ในบางคลินิก)

ทราบระยะเวลาการรักษาได้

ก่อนเริ่มจัดฟัน จะมีขั้นตอนการดูแผนการรักษา ซึ่งคุณจะเห็นได้ตั้งแต่ต้นว่าจะใช้ระยะเวลารวมประมาณเท่าไร ทั้งนี้อาจมีระยะเวลาการจัดฟันที่นานขึ้น ถ้าหากผลการรักษาไม่เป็นไปตามแผน (กรณีที่ต้องทำชุดเก็บรายละเอียดเพิ่มเติม)

คนที่นอนกัดฟันสบายใจได้

เครื่องมือจัดฟันใสจะมีส่วนที่คลุมด้านบดเคี้ยว ซึ่งทำหน้าที่ป้องกันฟันสึกที่เกิดจากการนอนกัดฟัน ในคนไข้ที่นอนกัดฟันไปในตัว เสมือนได้ใส่เฝือกสบฟันนอนตลอดระยะเวลาที่จัดฟันใสอยู่

เหมาะกับทุกวัย ทั้งวัยรุ่นและผู้ใหญ่

การจัดฟันแบบใสเป็นทางเลือกที่ เหมาะสำหรับทุกวัย ไม่ว่าคุณจะเป็นวัยรุ่นที่ต้องการรอยยิ้มสวยงามหรือผู้ใหญ่ที่ต้องการปรับปรุงบุคลิกภาพ หรือเป็นผู้ปกครองที่กำลังมองหาการจัดฟันใสสำหรับเด็ก เครื่องมือจัดฟันแบบใสสามารถตอบโจทย์ได้อย่างครบถ้วน คุณหมอจัดฟันเฉพาะทางของเราจะออกแบบแผนการรักษาให้เหมาะสมกับสภาพฟันและความต้องการของแต่ละบุคคล เพื่อให้คุณได้รับผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

ข้อจำกัดของการจัดฟันใส

อาศัยความร่วมมือมากๆ

การจัดฟันใส เปรียบเหมือนคุณหมอจัดฟันมอบหน้าที่ความเป็นหมอจัดฟันให้คนไข้ เพราะคุณต้องใส่เครื่องมือในปากอย่างน้อยวันละ 22 ชั่วโมงต่อวัน หมายถึงสามารถถอดได้แค่ตอนทานข้าวและแปรงฟันเท่านั้น ไม่เช่นนั้นฟันจะไม่เคลื่อนไปตามแผนที่วางไว้

ใส่ทานอาหารไม่ได้

จัดฟันใสไม่เหมือนการจัดฟันแบบเหล็กที่สามารถทานอาหารได้ขณะมีเครื่องมืออยู่ในปาก คุณต้องถอดเครื่องมือก่อนทานอาหาร ดังนั้นอาจจะเป็นอุปสรรคสำหรับท่านที่ชอบทานขนม อาหารว่าง เพราะต้องคอยถอดเข้าๆออกๆ และแปรงฟันก่อนใส่กลับคืนทุกครั้ง

เครื่องมืออาจจะเหลือง ถ้าชอบดื่มกาแฟ

คนไข้บางท่านชอบทานอาหารที่มี เช่น ดื่มกาแฟ, แกงกะหรี่ แล้วไม่ได้แปรงฟันก่อนใส่เครื่องมือ จะทำให้เครื่องมือเหลือง ส่งผลต่อความสวยงามได้

การเคลื่อนฟันบางอย่างมีข้อจำกัด

ธรรมชาติของเครื่องมือจัดฟันใส จะออกแรงแบบผลักฟัน ดังนั้นการเคลื่อนฟันที่ต้องใช้แรงดึง เช่นการดึงฟันให้ย้อยออกมาจากกระดูก (แรงตรงข้ามกับการผลักฟัน) เครื่องมือจัดฟันใสจะไม่ค่อยเก่ง ดังนั้นคุณหมอเฉพาะทางจัดฟันอาจใช้เครื่องมือเสริมอื่นๆเข้ามาช่วย

เปรียบเทียบจัดฟันใส VS จัดฟันโลหะ

ส่วนประกอบของเครื่องมือจัดฟันใส

ลองมาดูส่วนประกอบของเครื่องมือจัดฟันใสกัน

1. ถาดจัดฟันใส (Tray หรือ Aligner) ทำจากพลาสติกทางการแพทย์คุณภาพสูง ซึ่งออกแบบมาเฉพาะบุคคลเพื่อเคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่ถูกต้อง ถาดใสเหล่านี้สามารถถอดออกได้
2. ปุ่มเคลื่อนฟัน (Attachments) คือส่วนเสริมที่ติดบนฟันเพื่อช่วยให้ถาดจัดฟันใสทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ปุ่มเหล่านี้ทำจากวัสดุอุดฟันสีเหมือนฟัน ช่วยเพิ่มแรงกดและควบคุมทิศทางการเคลื่อนตัวของฟัน โดยติดชั่วคราวขณะจัดฟัน เมื่อจัดฟันเสร็จสามารถรื้อออกได้โดยไม่มีอันตรายต่อผิวฟัน
3. ยางคล้อง, ยางดึงฟัน ใช้สำหรับช่วยเพิ่มแรงในเคลื่อนฟัน โดยคนไข้ต้องคล้องยางเองในตำแหน่งที่คุณหมอแจ้ง อย่างน้อยวันละ 22 ชั่วโมงต่อวัน และเปลี่ยนยางใหม่ทุกคืนก่อนนอน
4. บัตตอน (Button) คือปุ่มเล็กๆ ทำจากโลหะ หรือพลาสติก ที่ติดบนฟัน ใช้สำหรับคล้องยางดึงฟัน
5. ร่องสำหรับคล้องยาง (Elastic Hook Cuts) ส่วนของเทรย์ที่ถูกตัดเป็นร่อง ใช้สำหรับคล้องยาง

ขั้นตอนการจัดฟันใส

ขั้นตอนการจัดฟันใสจะต่างจากการจัดฟันแบบลวดเล็กน้อย ก่อนจัดฟันใสคุณควรเข้าใจภาพรวมของขั้นตอนทั้งหมด ลองมาดูขั้นตอนกัน

1. ปรึกษาจัดฟัน

ขั้นตอนแรกคือการปรึกษาจัดฟัน โดยคุณหมอจัดฟันจะตรวจประเมินว่าแผนการรักษาจะไปในทิศทางไหน คุณหมออาจแสกนฟันของคุณ และจำลองผลการรักษาให้ดูเพื่อให้เห็นภาพว่าหลังจากจัดฟันแล้วฟันจะเรียงอย่างไร

คุณหมอจะแนะนำว่าคุณจะต้องใช้แพ็คเกจจัดฟันใสแบบใด เพราะบางกรณี ถ้าหากการสบฟันไม่มีปัญหามาก สามารถใช้แพ็คเกจที่ค่าใช้จ่ายถูกลงได้

2. เคลียร์ช่องปาก

ในกรณีที่มีฟันผุ, ฟันคุด, หรือหินปูน ทันตแพทย์จะแนะนำให้ทำการรักษาเหล่านี้ก่อนเริ่มจัดฟัน เพื่อให้ช่องปากอยู่ในสภาพที่พร้อมสำหรับการติดเครื่องมือ (ค่าใช้จ่ายส่วนนี้ไม่รวมกับค่าจัดฟัน ท่านสามารถตรวจสอบค่ารักษาได้ที่นี่)

3. ทำประวัติก่อนการจัดฟัน และ แสกนฟัน

เมื่อตัดสินใจเริ่มจัดฟันใส จะมีการ x-ray, ถ่ายภาพใบหน้าและฟัน, แสกนฟัน เพื่อวิเคราะห์การสบฟันของคุณ และคุณหมอจะส่งไฟล์แสกนฟันไปให้บริษัทผู้ผลิตอุปกรณ์จัดฟันใส และเขียนคำสั่งให้ช่างทันตกรรมเคลื่อนฟันตามที่คุณหมอวางแผนไว้ เพื่อทำแผนการรักษาออกมา

4. ดูแผนการรักษาสามมิติ (คลินเช็ค, ClinCheck)

บริษัทผู้ผลิตอุปกรณ์จัดฟันใส (เช่น Invisalign) จะทำแผนการรักษามาเป็นวิดีโอสามมิติ (ของบริษัท Invisalign เรียก ClinCheck®) ให้เห็นภาพตั้งแต่ต้นจนเสร็จการรักษา คุณหมออาจนัดคุณมาเพื่อดูแผนการเคลื่อนฟัน ถ้าหากมีข้อซักถาม สามารถถามคุณหมอจัดฟันในขั้นตอนนี้ได้

 

credit: Dr.Pitipat Tunksook (MSc Orthodontics)

เมื่อทั้งคุณและคุณหมอจัดฟันโอเคกับแผนการการรักษาดังกล่าวแล้ว จะกดอนุมัติ approve แผนการรักษา เพื่อให้บริษัทผลิตชิ้นงานออกมา *หลังจากกดปุ่ม approve แล้วจะเริ่มนับวันหมดอายุของการรักษา (treatment expiration date) ซึ่งจะอธิบายในส่วนถัดไป

5. รับชิ้นงานครั้งแรก

หลังจาก approve แผนการรักษาแล้ว บริษัทจะใช้เวลาผลิตชิ้นงาน รวมการจัดส่งประมาณ 4-6 สัปดาห์ คลินิกจะนัดคุณมารับเครื่องมือครั้งแรก ในครั้งนี้คุณหมอจะติดปุ่มเคลื่อนฟัน (attachments) บนฟันของคุณ และคุณหมอจะอธิบายวิธีการใส่เครื่องมือจัดฟันใสกับคุณ

6. ติดตามผลการรักษา

คุณหมอจะนัดคุณมาติดตามความคืบหน้าในการใส่เครื่องมือของคุณ โดยทั่วไปจะนัดถี่น้อยกว่าการจัดฟันแบบติดเหล็ก เช่น ทุก 6-8 สัปดาห์

7. การทำชุดเก็บรายละเอียด (Refinement, Additional Aligners)

เมื่อใส่ชิ้นงานครบชุดทั้งหมดแล้ว บางครั้งฟันอาจจะไม่ได้สวย 100% เหมือนในวิดีโอสามมิติที่วางแผนไว้ในตอนแรก คุณหมอจะแสกนฟันคุณอีกครั้งและสั่งผลิตชิ้นงานชุดใหม่ เพื่อเก็บรายละเอียดให้คุณ ซึ่งรายละเอียดจะอธิบายในส่วนถัดไป

8. ทำรีเทนเนอร์

เมื่อฟันเรียงตัวสวยงามเป็นที่พอใจแล้ว คุณหมอจะกรอรื้อ attachments ที่ติดบนฟันออก และทำรีเทนเนอร์ให้คุณ

การทำชุดเก็บรายละเอียด (Refinement หรือ Additional Aligners) คืออะไร?

เมื่อคุณใส่เครื่องมือครบหมดแล้ว โดยส่วนมากมักจะหลงเหลือปัญหาซ้อนเกหรือมีช่องว่างอยู่เล็กน้อย เพราะธรรมชาติของการจัดฟันแบบใสคือผลการรักษาจริงมักจะไม่ตรงกับในแผนการเคลื่อนฟันที่แพลนเอาไว้ 100% เนื่องจากปัจจัยหลายอย่างเช่น ความร่วมมือของคนไข้, ระยะเวลาการใส่เครื่องมือจัดฟันใส, การตอบสนองต่อแรงเคลื่อนฟันของแต่ละบุคคลไม่เท่ากัน ดังนั้นคุณหมอจะแสกนฟันและสั่งผลิตเครื่องมือชุดใหม่ เรียกว่า “ชุดเก็บรายละเอียด” (Refinement หรือ Additional Aligners) เพื่อแก้ไขการเรียงตัวที่อาจหลงเหลืออยู่ ซึ่งจะทำให้ระยะเวลาการรักษายาวขึ้นได้ และอาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม ขึ้นอยู่กับแพ็คเกจจัดฟันใสที่ท่านเลือก

    

เปรียบเทียบให้เห็นภาพ การจัดฟันใสเหมือนการตีกอล์ฟ มันยากมากๆที่จะตีครั้งเดียวแล้วลงหลุม (Hole in one) แต่ต้องตีไปจุดนึง (ทำชุดแรก) แล้วตีต่อ (ทำชุดเก็บรายละเอียด) จนกว่าจะลงหลุม

ดังนั้นสิ่งที่คุณควรทราบก่อนการจัดฟันใสคือ แพ็คเกจที่คุณเลือกครอบคลุมการทำ Refinement หรือไม่ ทำได้กี่ครั้ง และมีค่าใช้จ่ายอีกหรือไม่

จัดฟันใสมีวันหมดอายุด้วยหรอ? วันหมดอายุการรักษา คืออะไร?

วันหมดระยะเวลารักษา/วันหมดอายุ (Treatment Expiration Date) คือระยะเวลาที่ครอบคลุมการจัดฟันใส สามารถสั่งผลิตชุดเก็บรายละเอียดได้อยู่ ซึ่งวันหมดอายุถูกกำหนดโดยบริษัทผู้ผลิต (ทางคลินิกไม่ได้เป็นผู้กำหนด) 

หลังวันหมดอายุ จะไม่สามารถสั่งผลิตชุดเก็บรายละเอียดได้อีก

ระยะเวลาในการจัดฟันใสจะขึ้นอยู่กับแพคเกจที่ท่านเลือก โดยมีระยะเวลาตั้งแต่ 6 เดือน ถึง 5 ปี หลังจากกดปุ่ม approve ในขั้นตอนดู clincheck ดังนั้นท่านควรทราบระยะเวลาที่ครอบคลุมในแพ็คเกจที่ท่านเลือก

จัดฟันใสใช้ระยะเวลานานเท่าไร จัดแบบใสเร็วกว่าแบบลวด?

ระยะเวลาการจัดฟันใสขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ความซับซ้อนของปัญหาการสบฟัน, ความร่วมมือของคนไข้, การตอบสนองของฟันและกระดูก

ในที่นี้จะขออธิบายเป็นสองกรณี

• กรณีที่ไม่เคยจัดฟันมาก่อน ใช้เวลาประมาณ 1.5 ปีขึ้นไป
• กรณีจัดฟันรอบสอง หรือ ฟันซ้อนเพียงเล็กน้อย ระยะเวลาจะสั้นลง บางเคสใช้เวลาจัดเพียง 3 เดือนเสร็จ

 

   

 

ค่าใช้จ่ายในการจัดฟันแบบใส จัดฟันใส ราคา

ค่าใช้จ่ายในการจัดฟันใสขึ้นอยู่กับ

1. จำนวนชิ้นงานที่ใช้ (ซึ่งจะมากขึ้นตามความซับซ้อนของเคส)
2. แบรนด์จัดฟันใส: ความแข็งของพลาสติกที่ใช้ผลิต ยิ่งนิ่ม จะใส่สบาย เจ็บน้อยกว่าเป็นต้น, เทคโนโลยีที่ใช้
3. แพ็คเกจจัดฟันใส เงื่อนไขต่างๆ เช่น ระยะเวลาหมดอายุ, จำนวนครั้งที่ทำชุดเก็บรายละเอียด refinement

โดยมาตรฐานการจัดฟันใสที่ “ชัวร์” คือแพ็คเกจที่ไม่จำกัดจำนวนชิ้นงาน และให้สิทธิ์ในการทำ refinement หลายครั้ง และมีระยะเวลาที่ครอบคลุมการรักษาที่นาน เพราะจะได้มั่นใจว่าฟันของคุณจะเรียงได้สวยมากที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ และคุณหมอสามารถเก็บรายละเอียดเคสให้สวยได้ชัวร์ๆ

เช่น Invisalign Comprehensive (ชื่อเดิม Invisalign Full) หรือ SPARK advanced จะให้สิทธิ์ในการทำ refinement ไม่จำกัดจำนวนครั้งหรือทำได้มากครั้ง (โปรดถามคุณหมอจัดฟันของท่าน)

ดังนั้นแพ็คเกจ Invisalign Comprehensive จะมีค่าใช้จ่ายสูงกว่าแพ็คเกจอื่นๆ แต่คุณจะได้รับความชัวร์ในผลการรักษา

ในกรณีที่การสบฟันมีปัญหาที่ไม่ซับซ้อนมาก หรือกรณีจัดฟันรอบสอง คุณหมออาจแนะนำแพ็คเกจที่มีค่าใช้จ่ายถูกลง ซึ่งจะได้รับจำนวนชิ้นงานที่น้อยลง และมีข้อจำกัดในการทำ refinement ที่น้อยครั้งลง

โปรโมชั่นจัดฟันใส CDC Dental