คุณสามารถแอดไลน์คลินิกของเราเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม นัดปรึกษากับคุณหมอของเราได้เลยนะคะ
หินปูน (Dental Tartar หรือ Calculus) คือคราบแข็งที่เกิดจากการสะสมของ คราบจุลินทรีย์ (Plaque) ผสานกับแร่ธาตุในน้ำลาย เมื่อสะสมมากขึ้นจะกลายเป็นคราบแข็งที่ติดแน่นบนผิวฟัน ไม่สามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟันปกติ จำเป็นต้องได้รับการขูดหินปูนโดยทันตแพทย์
หากปล่อยให้หินปูนสะสมเป็นเวลานาน อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพฟันและเหงือก เช่น:
การขูดหินปูนเป็นวิธีป้องกันปัญหาสุขภาพช่องปากที่สำคัญ ควรทำเป็นประจำทุก 6 เดือน หรือบ่อยกว่านั้นในบางกรณี
หินปูนเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียที่สามารถทำให้เกิด เหงือกอักเสบ (Gingivitis) หากไม่ได้รับการรักษา อาการอักเสบอาจลุกลามจนกลายเป็น โรคปริทันต์อักเสบ (Periodontitis) ซึ่งทำให้เกิดการทำลายกระดูกและเนื้อเยื่อรองรับฟัน ส่งผลให้ฟันโยกและอาจต้องถอนออกในที่สุด
การสะสมของหินปูนสามารถกักเก็บคราบจุลินทรีย์และแบคทีเรียที่ปล่อยกรดออกมา ทำลายเคลือบฟัน ซึ่งเป็นสาเหตุของฟันผุ หากปล่อยไว้โดยไม่รักษา ฟันผุอาจลุกลามไปถึงโพรงประสาทฟันและต้องรักษารากฟัน หรืออาจสูญเสียฟันได้ในที่สุด
แบคทีเรียที่สะสมอยู่ในหินปูนสามารถปล่อยก๊าซที่มีกลิ่นไม่พึงประสงค์ออกมา ส่งผลให้เกิด กลิ่นปากเรื้อรัง (Halitosis) แม้จะแปรงฟันเป็นประจำก็ตาม การขูดหินปูนช่วยกำจัดแหล่งสะสมของแบคทีเรียเหล่านี้ ทำให้ลมหายใจสดชื่นขึ้น
งานวิจัยพบว่าโรคปริทันต์อักเสบอาจมีความเชื่อมโยงกับ โรคหัวใจ เบาหวาน และภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ เนื่องจากแบคทีเรียและสารอักเสบจากเหงือกอาจเข้าสู่กระแสเลือดและส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม การขูดหินปูนเป็นหนึ่งในวิธีที่ช่วยลดความเสี่ยงของปัญหาสุขภาพเหล่านี้ได้
การขูดหินปูนเป็นหัตถการที่หลายคนกังวลว่าอาจทำให้เกิดความเจ็บปวดหรือไม่สบายช่องปาก อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปการขูดหินปูนไม่ได้เจ็บมาก แต่อาจรู้สึกเสียวฟันหรือระคายเคืองเล็กน้อย ขึ้นอยู่กับสภาพเหงือกและปริมาณหินปูนที่สะสม
การขูดหินปูนไม่ได้เจ็บมาก แต่บางคนอาจรู้สึกเสียวฟันหรือระคายเคืองเล็กน้อย ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับสภาพฟัน เหงือก และปริมาณหินปูน หากพบทันตแพทย์เป็นประจำ จะช่วยลดโอกาสเกิดอาการเสียวฟันและทำให้การขูดหินปูนรู้สึกสบายขึ้น
ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพฟันและเหงือกอย่างละเอียดเพื่อประเมินปริมาณคราบหินปูนและคราบจุลินทรีย์ ที่สะสมอยู่บนผิวฟันและใต้ขอบเหงือก ในบางกรณีอาจมีการ ถ่ายภาพเอ็กซเรย์ เพื่อดูการสะสมของหินปูนที่อยู่ลึกใต้เหงือก หากพบปัญหาเหงือกอักเสบหรือโรคปริทันต์ ทันตแพทย์จะแนะนำแนวทางการรักษาเพิ่มเติม
CDC Dental ใช้เครื่องมือ อัลตราโซนิกสเกลเลอร์ (Ultrasonic Scaling) หรือ Piezoelectric Scaler ซึ่งปล่อยแรงสั่นสะเทือนเพื่อละลายหินปูนที่เกาะแน่นบนผิวฟันและใต้เหงือก วิธีนี้ช่วยให้ขจัดหินปูนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดการใช้แรงขูดจากเครื่องมือมือแบบดั้งเดิม ทำให้รู้สึกสบายขึ้นและลดอาการเสียวฟันระหว่างการรักษา
หลังจากขูดหินปูนแล้ว ทันตแพทย์จะทำการ ขัดฟันเพื่อทำให้ผิวฟันเรียบเนียน ลดการเกาะตัวของคราบจุลินทรีย์และช่วยให้ฟันดูสะอาดขึ้น โดยใช้
การขัดฟันช่วยลดการสะสมของคราบใหม่ ทำให้ฟันดูสะอาดขึ้นและช่วยให้เหงือกแข็งแรงขึ้น การขูดหินปูนและขัดฟันเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคเหงือกและฟันผุ ซึ่งควรทำเป็นประจำทุก 6 เดือน
การทำความสะอาดฟันหลังขูดหินปูนมีทั้ง การขัดฟัน (Polishing) และ การทำแอร์โฟลว์ (Air-flow) ซึ่งมีจุดประสงค์ในการขจัดคราบบนฟัน แต่มีความแตกต่างในด้านเทคนิค ประสิทธิภาพ และความเหมาะสมกับสภาพฟันของแต่ละบุคคล
การขัดฟัน เป็นขั้นตอนที่ทำหลังจากขูดหินปูน โดยใช้ หัวแปรงไฟฟ้า ร่วมกับ ผงขัดฟัน (Prophylaxis Paste) เพื่อช่วยทำให้พื้นผิวฟันเรียบเนียน ลดการเกาะของคราบจุลินทรีย์และช่วยให้ฟันดูสะอาดขึ้น
คุณสมบัติของการขัดฟัน:
ข้อจำกัด:
Air-flow เป็นเทคโนโลยีการทำความสะอาดฟันที่ใช้ แรงดันลมและน้ำร่วมกับผงขัดฟันชนิดพิเศษ (Erythritol หรือ Sodium Bicarbonate) เพื่อช่วยขจัดคราบที่เกาะบนฟันและระหว่างซี่ฟันได้อย่างล้ำลึก
คุณสมบัติของ Air-flow:
ข้อจำกัด:
| คุณสมบัติ | ขัดฟัน (Polishing) | Air-flow |
|---|---|---|
| เทคนิคการทำงาน | ใช้หัวแปรงไฟฟ้าและผงขัดฟัน | ใช้ลม น้ำ และผงขัดพ่นทำความสะอาด |
| กำจัดคราบจุลินทรีย์ | ทำได้ดีบนผิวฟัน | ทำได้ดีทั้งบนฟันและซอกฟัน |
| ขจัดคราบสีจากชา กาแฟ บุหรี่ | ได้บางส่วน | ได้อย่างมีประสิทธิภาพ |
| ทำความสะอาดใต้ขอบเหงือก | จำกัดเฉพาะบนฟัน | ทำได้ลึกกว่า |
| ความอ่อนโยนต่อฟัน | อาจมีการเสียดสีเล็กน้อย | อ่อนโยนกว่า |
| ระยะเวลาทำหัตถการ | 5-10 นาที | 10-15 นาที |
| เหมาะกับใคร? | ทุกคนที่ต้องการดูแลสุขภาพฟัน | ผู้ที่มีคราบสีมาก หรือมีเหงือกอักเสบเล็กน้อย |
✅ ขัดฟัน เหมาะสำหรับการทำความสะอาดฟันทั่วไป หลังขูดหินปูน เพื่อช่วยให้ฟันเรียบเนียนและลดการสะสมของคราบจุลินทรีย์
✅ Air-flow เหมาะสำหรับ ผู้ที่มีคราบสีติดแน่นจากชา กาแฟ บุหรี่ หรือ ผู้ที่ต้องการทำความสะอาดซอกฟันและใต้ขอบเหงือกได้อย่างล้ำลึก
หากต้องการผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อเลือกวิธีที่เหมาะสมกับสภาพฟันและเหงือกของแต่ละบุคคล
โดยทั่วไป ทันตแพทย์แนะนำให้ ขูดหินปูนทุก 6 เดือน เพื่อรักษาสุขภาพช่องปาก ลดการสะสมของคราบจุลินทรีย์และหินปูน ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเหงือกและฟันผุ อย่างไรก็ตาม ในบางกรณีอาจต้องขูดหินปูนบ่อยขึ้น ตามปัจจัยต่าง ๆ เช่น
การขูดหินปูนเป็นขั้นตอนสำคัญในการดูแลสุขภาพช่องปาก ช่วยกำจัดคราบหินปูนและแบคทีเรียสะสมที่เป็นสาเหตุของโรคเหงือกและกลิ่นปาก ค่ารักษาขูดหินปูนอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับปริมาณหินปูนและบริการเพิ่มเติมที่รวมอยู่ในแพ็กเกจ
โรงพยาบาลรัฐ: ค่ารักษาประมาณ 700 บาท
คลินิกทันตกรรมทั่วไป: ค่ารักษาขูดหินปูนโดยเฉลี่ย 900 - 1,500 บาท ขึ้นอยู่กับปริมาณหินปูนที่สะสม
โรงพยาบาลเอกชน: ค่ารักษาขูดหินปูนอาจอยู่ที่ 1,000 - 2,000 บาท
ใช้สิทธิประกันสังคมได้: ลดค่ารักษาได้ 900 บาทต่อปี โดยไม่ต้องสำรองจ่าย
ที่ CDC Dental มีแพ็กเกจขูดหินปูนที่ช่วยให้ฟันสะอาดหมดจด พร้อมการดูแลพิเศษที่ช่วยลดการสะสมของคราบใหม่
ตรวจฟัน
ขูดหินปูน
ขัดฟัน
เคลือบฟลูออไรด์ความเข้มข้นสูง
ตรวจฟัน
ขูดหินปูน
ทำ Air-flow จัดคราบชา กาแฟ และบุหรี่
ตรวจฟัน
ขูดหินปูน
ทำ Air-flow จัดคราบชา กาแฟ และบุหรี่
เคลือบฟลูออไรด์ความเข้มข้นสูง
ไม่จำเป็นเสมอไป แต่การเคลือบฟลูออไรด์หลังขูดหินปูนมีประโยชน์หลายประการ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาวะช่องปากของแต่ละบุคคล และคำแนะนำของทันตแพทย์ผู้ดูแล
การขูดหินปูนเป็นการกำจัดคราบหินปูนที่สะสมบนผิวฟัน ซึ่งอาจทำให้เกิดการเผยผึ่งของผิวฟันหรือรากฟัน ส่งผลให้เกิดอาการเสียวฟัน และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุ การเคลือบฟลูออไรด์จึงเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยลดปัญหาดังกล่าว
ฟลูออไรด์เจลเป็นวิธีการเคลือบฟลูออไรด์แบบดั้งเดิม มีลักษณะเป็นเจลที่ใส่ในถาดครอบฟัน และใช้เวลาประมาณ 4-5 นาทีในการเคลือบ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการป้องกันฟันผุและเสริมความแข็งแรงให้กับเคลือบฟัน
Fluoride Varnish เป็นสารเคลือบฟลูออไรด์ที่มีความเข้มข้นสูง ใช้สำหรับป้องกันฟันผุและช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับเคลือบฟัน โดยทันตแพทย์จะทา Fluoride Varnish ลงบนผิวฟันเพื่อให้ฟลูออไรด์ซึมเข้าสู่เคลือบฟันและเพิ่มความทนทานต่อกรดที่เกิดจากแบคทีเรียในช่องปาก
คุณสมบัติของ Fluoride Varnish:
กระบวนการเคลือบฟลูออไรด์:
ใครควรได้รับการเคลือบฟลูออไรด์?
Fluoride Varnish เป็นหนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันฟันผุและช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของฟัน ควรเข้ารับบริการเป็นประจำทุก 6 เดือน หรือบ่อยกว่านั้นตามคำแนะนำของทันตแพทย์
การขูดหินปูนเป็นหัตถการที่สามารถใช้สิทธิประกันสุขภาพหรือสวัสดิการต่าง ๆ เพื่อลดค่าใช้จ่ายได้ ทั้งจาก ประกันสังคม, สปสช., สวัสดิการบริษัท และประกันสุขภาพ ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขของแต่ละประเภท
วิธีใช้สิทธิ:
เงื่อนไขการใช้สิทธิ:
วิธีขอใบรับรองแพทย์:
วิธีใช้สิทธิประกันสุขภาพ:
การขูดหินปูนเป็นขั้นตอนสำคัญในการดูแลสุขภาพช่องปาก ช่วยขจัดคราบหินปูนและแบคทีเรียสะสมที่อาจเป็นสาเหตุของโรคเหงือก ฟันผุ และกลิ่นปาก หากละเลยการขูดหินปูน อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพช่องปากที่รุนแรงขึ้น เช่น เหงือกอักเสบ โรคปริทันต์ และการสูญเสียฟัน
ทันตแพทย์แนะนำให้ ขูดหินปูนทุก 6 เดือน เพื่อป้องกันการสะสมของคราบหินปูนและลดความเสี่ยงของโรคเหงือก อย่างไรก็ตาม ในบางกรณี เช่น ผู้ที่มีโรคเหงือกหรือจัดฟัน อาจต้องขูดหินปูนบ่อยขึ้นตามคำแนะนำของทันตแพทย์
ที่ CDC Dental มีโปรโมชั่นขูดหินปูนราคาพิเศษ พร้อมบริการขัดฟันและทำ Air-flow ซึ่งช่วยขจัดคราบชา กาแฟ และบุหรี่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ฟันสะอาดและลดการสะสมของคราบใหม่
ท่านสามารถ นัดหมายตรวจประเมินกับทันตแพทย์ได้ฟรี
ติดต่อเราได้ที่ LINE: @CDC.DENTAL
สาขาที่ให้บริการ:
สอบถามเพิ่มเติมหรือจองคิวนัดหมายล่วงหน้าได้ทุกวัน
หลังจากขูดหินปูน ควรดูแลสุขภาพช่องปากให้ดีเพื่อลดการสะสมของคราบจุลินทรีย์และหินปูนใหม่ โดยมีวิธีดังนี้
อาการเสียวฟันเป็นเรื่องปกติที่อาจเกิดขึ้นหลังขูดหินปูน เนื่องจากหินปูนที่เคยปกคลุมฟันถูกขจัดออกไป ทำให้เนื้อฟันหรือรากฟันสัมผัสกับอุณหภูมิและสิ่งกระตุ้นโดยตรง
วิธีบรรเทาอาการเสียวฟัน:
หลังขูดหินปูน ควรหลีกเลี่ยงอาหารบางประเภทที่อาจทำให้ฟันเสียวหรือเพิ่มการสะสมของคราบหินปูนใหม่
การหลีกเลี่ยงอาหารเหล่านี้จะช่วยให้ฟันปรับตัวได้เร็วขึ้น ลดอาการเสียวฟัน และช่วยรักษาความสะอาดของฟันหลังขูดหินปูนได้ดียิ่งขึ้น
ความจริง: การขูดหินปูนไม่ได้ทำให้ฟันบางลง เพราะเครื่องมือขูดหินปูนมีหน้าที่ขจัดคราบหินปูนและคราบจุลินทรีย์ที่เกาะอยู่บนผิวฟัน ไม่ได้ทำลายเนื้อฟันเอง
เหตุผลที่บางคนคิดว่าฟันบางลง:
หลังจากขูดหินปูน บางคนอาจรู้สึกเสียวฟันมากขึ้น เนื่องจาก หินปูนที่เคยปกคลุมฟันถูกขจัดออกไป ทำให้ฟันสัมผัสกับสิ่งกระตุ้นโดยตรง
อาการเสียวฟันนี้เป็นเพียงชั่วคราว และสามารถบรรเทาได้ด้วยการใช้ยาสีฟันลดอาการเสียวฟัน
ความจริง: ฟันไม่ได้ห่างขึ้นจากการขูดหินปูนโดยตรง แต่เป็นเพราะ หินปูนที่เคยสะสมอยู่ระหว่างซี่ฟันถูกขจัดออกไป ทำให้รู้สึกว่าฟันมีช่องว่างมากขึ้น
เหตุผลที่บางคนคิดว่าฟันห่างขึ้น:
ในบางกรณี หากมีหินปูนสะสมเป็นเวลานาน มันอาจเติมเต็มช่องว่างระหว่างฟันและเหงือก พอขูดออกไปแล้ว อาจทำให้รู้สึกว่าฟันห่างขึ้น แต่ในความเป็นจริง ช่องว่างนั้นเป็นสภาพปกติของฟัน
หากเหงือกร่นจากโรคปริทันต์ ฟันอาจดูห่างขึ้นจริง แต่เป็นผลมาจากโรคเหงือก ไม่ใช่เพราะการขูดหินปูน
ความจริง: เลือดออกระหว่างขูดหินปูนเป็นเรื่องปกติ โดยเฉพาะในผู้ที่มี เหงือกอักเสบหรือโรคปริทันต์
เหตุผลที่เกิดเลือดออก:
เมื่อหินปูนสะสมเป็นเวลานาน เหงือกจะอักเสบและบวม ทำให้มีเลือดออกง่ายแม้จากการแปรงฟัน
การขูดหินปูนช่วยกำจัดแบคทีเรียและหินปูนที่เป็นต้นเหตุของการอักเสบ เมื่อเหงือกกลับมาแข็งแรง เลือดออกจะลดลงเอง
ควรทำอย่างไรหลังขูดหินปูนเพื่อลดเลือดออก?
ใช้ไหมขัดฟันและแปรงฟันให้ถูกต้องเพื่อป้องกันเหงือกอักเสบ
หากเลือดออกมากผิดปกติและไม่หยุดภายใน 1-2 วัน ควรพบทันตแพทย์
ความจริง: การขูดหินปูนไม่ได้ทำให้หินปูนกลับมาเร็วขึ้น การเกิดหินปูนขึ้นอยู่กับ การดูแลช่องปากและพฤติกรรมการใช้ชีวิตของแต่ละคน
ปัจจัยที่ทำให้หินปูนกลับมาเร็ว:
การแปรงฟันไม่ทั่วถึงหรือไม่ใช้ไหมขัดฟัน
การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูงหรือแป้ง ซึ่งกระตุ้นการเกิดคราบจุลินทรีย์
การสูบบุหรี่และดื่มชา กาแฟ เป็นประจำ
น้ำลายที่มีแร่ธาตุสูง ซึ่งทำให้เกิดหินปูนได้เร็วขึ้น
วิธีป้องกันการสะสมของหินปูนหลังขูดหินปูน:
แปรงฟันให้ถูกวิธีวันละ 2 ครั้ง และใช้ไหมขัดฟันทุกวัน
ใช้น้ำยาบ้วนปากที่ช่วยลดแบคทีเรีย
ลดการดื่มชา กาแฟ และหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
พบทันตแพทย์เป็นประจำทุก 6 เดือน เพื่อตรวจสุขภาพช่องปากและขูดหินปูนตามความเหมาะสม
การขูดหินปูนเป็นขั้นตอนที่ช่วยรักษาสุขภาพช่องปากในระยะยาว โดยไม่ก่อให้เกิดผลเสียอย่างที่หลายคนเข้าใจผิด
การขูดหินปูนเป็นหัตถการที่ปลอดภัยสำหรับคนทั่วไป แต่สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวบางประเภท ควรแจ้งทันตแพทย์ล่วงหน้าเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
หากมีประวัติ โรคหัวใจขาดเลือด หรือเคยผ่าตัดลิ้นหัวใจ ควรแจ้งทันตแพทย์ เนื่องจากอาจต้องได้รับยาปฏิชีวนะก่อนขูดหินปูนเพื่อลดความเสี่ยงของ การติดเชื้อที่เยื่อบุหัวใจ (Infective Endocarditis)
หากมี เครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker) ควรแจ้งทันตแพทย์ล่วงหน้า เพราะเครื่องขูดหินปูนแบบอัลตราโซนิกบางประเภทอาจรบกวนการทำงานของเครื่องกระตุ้นหัวใจ
ผู้ที่มี ความดันโลหิตสูง ควรรับประทานยาตามปกติและควรพบทันตแพทย์เมื่อตัวเองรู้สึกสบาย หากมีอาการวิงเวียน ควรแจ้งทันตแพทย์ทันที
ควรควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ดี ก่อนเข้ารับการขูดหินปูน เนื่องจากโรคเบาหวานทำให้แผลหายช้าและเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเหงือก
ควรรับประทานอาหารให้เรียบร้อยก่อนทำหัตถการ เพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
หากมีโรคเหงือกอักเสบร่วม ควรเข้ารับการรักษาอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากโรคเบาหวานสามารถทำให้เหงือกอักเสบรุนแรงขึ้น
การขูดหินปูนสามารถทำได้ในระหว่างตั้งครรภ์ แต่ควรเลือกช่วงเวลาที่ปลอดภัยที่สุดเพื่อลดความเสี่ยงและความไม่สบายตัว
ช่วงที่เหมาะสมในการขูดหินปูน:
ข้อควรระวังสำหรับหญิงตั้งครรภ์:
การขูดหินปูนระหว่างตั้งครรภ์เป็นสิ่งที่ควรทำเพื่อลดการสะสมของแบคทีเรียและลดความเสี่ยงต่อโรคเหงือก ซึ่งอาจมีผลต่อสุขภาพของทารกในครรภ์ หากไม่แน่ใจควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสม
การเกลารากฟันเป็นขั้นตอนที่ลึกกว่าการขูดหินปูน ใช้สำหรับ รักษาโรคปริทันต์อักเสบ (Periodontitis) โดยทำความสะอาดลึกถึงรากฟัน เพื่อลดการสะสมของแบคทีเรียที่อยู่ใต้เหงือกและช่วยให้เหงือกยึดติดกับฟันได้ดีขึ้น มักมีการใช้ยาชาร่วมด้วย และแบ่งบริเวณทำเป็นส่วนๆ ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่นี่
✅ ขูดหินปูน เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่มีปัญหาโรคเหงือกรุนแรง ต้องการดูแลสุขภาพช่องปากเป็นประจำ
✅ เกลารากฟัน เหมาะสำหรับผู้ที่มี โรคปริทันต์อักเสบ และต้องการลดการอักเสบของเหงือกและฟันโยก
หากไม่แน่ใจว่าควรทำหัตถการใด ควรพบทันตแพทย์เพื่อตรวจประเมินสุขภาพเหงือกและฟันก่อนตัดสินใจรักษา
แหล่งที่มาของข้อมูล
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง
เฉพาะทางปริทันตวิทยา (รักษาโรคเหงือก)